Girişimcilik Bölümü öğrencilerimizden Mustafa Yılmaz’ın Girişimcilik Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Hatice Nazan Çağlar danışmanlığında “TÜBİTAK 2209 - A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı” kapsamında hazırladığı “Depremde hasar almış binaların anlık ve gerçek olarak tespit edilmesiyle depremden doğan can kaybını azaltma” isimli projesi, destek almaya hak kazandı. 

Kabul edilen projenin özeti şu şekilde; 

Dünyada süre gelen doğa olayları, insanların yaşamını önemli ölçüde etkilediğinde doğal afet olarak nitelendirilir. Bu kapsamda deprem, sel, tsunami, yangın, heyelan gibi olaylar doğal afet olarak sayılabilir. Diğer bir deyişle, doğal afetler, toplumun sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel faaliyetlerini önemli ölçüde aksatan, can ve mal kayıplarına neden olan doğa olaylarıdır.   

Bu çalışmada doğal afetler içerisinden deprem üzerinde durulmuş, deprem yaşandığında yıkılan binaların hızla tespiti sağlayacak bir çalışmayla acil yardım faaliyetlerine katkı sağlanarak yaşanması muhtemel can kayıplarının azalmasına yardımcı olunması planlanmıştır. Çalışmada depremin üzerinde durulmasının nedeni, Türkiye’de gerçekleşen doğa olayların %64’ünün depremler olması ve en çok kayba neden olan afet türü olmasından dolayıdır. Ayrıca, ülkemizi etkileyen doğal afet türleri içinde olan deprem, “belirsizlik oranının” en yüksek oluşu nedeniyle en fazla can ve mal kaybına sebep olan türdür.   

Deprem gibi afet ve acil durum olayları; karmaşa, belirsizlik, koordinasyon problemleri, iş birliği ve iletişim sorunları, kaynak ve kapasite yetersizliği gibi olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Afetteki yıkım ve kaybın azalması ancak hemen her afetin ortak noktası olan gecikme, kaynak israfı, kargaşa ve paniğin önlenmesi ile olasıdır. Bu ise gerçekçi ve düzenli bir planlamanın yapılması ile sağlanır.  

Rapor içerisinde, deprem olduğu anda kaç binanın hasar gördüğünü kaç binanın yıkıldığını, hasar gören ve yıkılan binalarda kaç insan yaşadığını anlık olarak tespit edecek cihazın taslağı yer almaktadır. Bu çalışmada, taslak haldeki cihazın prototip hale getirilmesi ve test edilmesi planlanmaktadır.  
 
Sunduğu değer önerileri insan hayatını kurtarmaya yönelik olduğun öncelik olarak önemlidir. Sık sık depremlerin yaşandığı ülkemizde, bu çalışma belki birkaç insanın hayatını kurtarabilir. İlerleyen süreçlerde çalışmanın testlerinin olumlu gelmesi, deneyin başarılı şekilde gerçekleştirilmesi sonrasında belki de binalara ekstra herhangi bir şey yerleştirmeden veya sadece belirli binalara cihazlar yerleştirilerek deprem bölgesindeki hasar ve yıkılan binaların anlık tespiti sağlanabilir.  

Çalışmada amaç, insan hayatının depreme kurban gitmesini azaltmaya yardımcı olmaktır. Tasarlanması planlanan ve rapor içerisinde taslağı sunulan cihaz, her binaya monte edilecektir. Deprem sırasında binada oluşan hasarı ilgili afet yönetim merkezlerine sunacaktır. Bunların yanında sadece binanın hasar durumunu sunmakla kalmayıp, binanın özelliklerini, binanın içerisinde yaşayan insan sayısını, yaş gruplarını ve kan gruplarını da afet yönetim merkezine iletebilecektir.  

Afet yönetim merkezi, deprem olduğu anda kaç binanın hasar gördüğünü kaç binanın yıkıldığını, hasar gören ve yıkılan binalarda kaç insan yaşadığını anlık olarak öğrenebilecek ve daha hazırlıklı biçimde koordine olabilecektir.